PROGRAM 3

CZĘSTOTLIWOŚCI

PROGRAM

Program 3 to antena o profilu uniwersalnym, z wyraźną przewagą audycji muzycznych i kulturalnych. Ważną część oferty stanowią też informacja i publicystyka.

Ramówka Programu 3 obejmuje m.in. stałe pasma programowe (przede wszystkim "Zapraszamy do Trójki"), złożone z różnorodnych krótszych form (serwisy informacyjne, poradniki, reportaże, wywiady, powieści w odcinkach). Istotną rolę pełnią audycje muzyczne ("W tonacji Trójki", programy autorskie, transmisje koncertów). Nadawane są również programy publicystyczne (m.in. "Klub Trójki"), głównie o tematyce kulturalnej i społecznej. Ofertę uzupełniają treści sportowe, edukacyjne i popularnonaukowe.

Format muzyczny Trójki scharakteryzować można jako adult alternative (tzw. Triple A), przy czym klasyfikacja ta nie dotyczy programów autorskich. Faktycznie oferta Trójki obejmuje większość gatunków muzyki rozrywkowej. Na antenie obecne są m.in. rock, muzyka alternatywna i elektroniczna, "czarne rytmy", blues oraz jazz.

HISTORIA

Program 3 pojawił się w eterze 1 marca 1958 roku. Przez pierwsze lata nadawany był wyłącznie w Warszawie, Katowicach i Opolu, w tzw. górnym pasmie UKF (CCIR). W ramówce dominowały początkowo retransmisje pozostałych anten Polskiego Radia.

Za oficjalny początek Programu 3 przyjmuje się 1 kwietnia 1962 roku, przy czym data ta ma charakter czysto formalny i nie wiąże się z wyraźnymi zmianami na antenie. Mniej więcej w tym czasie rozpoczyna się jednak rozbudowa zasięgu Trójki i stopniowe poszerzanie jej oferty programowej.

Zgodnie z pierwotnymi założeniami Program 3 miał być anteną skierowaną do ludzi młodych, m.in. środowiska studenckiego. Już w latach 60. Trójka wypracowała model programu zbliżony do tego, z którym kojarzona była przez kolejne dekady. Na antenie prezentowano różnorodne audycje muzyczne (poświęcone polskiemu i zagranicznemu rockowi, jazzowi, a także muzyce poważnej), programy rozrywkowe, literackie (słuchowiska, powieści w odcinkach) oraz publicystykę.

W latach 60. i wczesnych 70. współpracę z Trójką rozpoczęli m.in. Piotr Kaczkowski, Jan "Ptaszyn" Wróblewski, Wiktor Legowicz, Wojciech Mann i Jan Chojnacki - dziennikarze związani z tą anteną przez następne dziesięciolecia. Jednym z ówczesnych dyrektorów Programu 3 był Jan Mietkowski, późniejszy minister kultury i sztuki w rządzie Piotra Jaroszewicza. Na przełomie wspomnianych dekad swój początek miały popularne audycje: "Minimax" i "Muzyczna poczta UKF", a kilka lat później - cykl "W tonacji Trójki".

Istotne zmiany w programie nastąpiły w kwietniu 1982 r. Trójka wznowiła wówczas nadawanie po krótkiej przerwie związanej z wprowadzeniem stanu wojennego. Jednocześnie stanowisko dyrektora Programu 3 objął Andrzej Turski (rok później zastąpiony przez Wiktora Legowicza). Wśród wprowadzonych nowości znalazła się "Lista przebojów Programu Trzeciego". Nową formułę - muzyczno-informacyjnego bloku - zyskał program "Zapraszamy do Trójki", stając się odtąd jedną z głównych pozycji ramówki. W tym czasie do zespołu Programu 3 dołączyli m.in. Beata Michniewicz, Grażyna Dobroń, Marek Niedźwiecki i Henryk Sytner.

W latach 90. Trójka stopniowo traciła audytorium, co miało związek z rozwojem rozgłośni komercyjnych. Aby zatrzymać odpływ słuchaczy, ofertę muzyczną poszerzano o kolejne gatunki, m.in. hip-hop i muzykę klubową. Ramówkę Trójki wzbogaciły w latach 90. liczne nowe audycje, w tym np. "Trójkowo, filmowo", "Markomania" i "Magazyn bardzo kulturalny". W tym też czasie współpracę z Trójką nawiązali m.in. Artur Andrus, Kuba Strzyczkowski, Mariusz Owczarek, Michał Olszański, Piotr Stelmach czy wreszcie Tomasz Beksiński.

Formuła Programu 3 uległa radykalnej zmianie w 2002 roku. Nowy dyrektor anteny, Witold Laskowski, zadecydował o częściowym jej upodobnieniu do rozgłośni komercyjnych. Odmieniona Trójka zyskała charakter radia towarzyszącego. Z anteny zniknęła część programów autorskich, pozostałe przeniesiono na późniejsze godziny. W związku ze zmianami z radiem rozstało się wielu dotychczasowych dziennikarzy. Kluczową częścią ramówki były odtąd pasma prezenterskie. Ofertę Trójki uzupełniło kilka nowych propozycji m.in. "Program alternatywny" czy też publicystyczna audycja "Za, a nawet przeciw". Zmianom towarzyszyło hasło: "Trójka - Twoje pierwsze radio", a następnie: "Trójka - i usłyszysz więcej".

Charakter radia autorskiego Program 3 odzyskał w 2006 roku. Za takim profilem Trójki opowiedzieli się jej kolejni dyrektorzy, m.in. Krzysztof Skowroński i Magdalena Jethon. Na antenę powróciło wiele nadawanych wcześniej programów, stale wprowadzane były również nowe audycje. Do zespołu Trójki po 2006 r. dołączyli m.in. Aleksandra Kaczkowska i Michał Owczarek, popularny "Doktor Wilczur".

Po zmianie władzy w Polsce w 2015 roku nastąpiła fala zwolnień i odejść z Polskiego Radia. Z samą Trójką na przestrzeni kilku lat rozstało się kilkudziesięciu dziennikarzy i autorów audycji, wielokrotnie zmieniało się również kierownictwo anteny. Redaktorzy skarżyli się na naciski polityczne, słuchalność Programu 3 regularnie spadała. Napięta sytuacja w Polskim Radiu spowodowała protesty słuchaczy, środowisk dziennikarskich i artystycznych. Kulminacja nastąpiła w 2020 roku, kiedy Trójkę opuścili m.in. wieloletni dziennikarze muzyczni: Anna Gacek, Wojciech Mann, Jan Chojnacki, Marek Niedźwiecki, Hieronim Wrona, Marcin Kydryński, Agnieszka Szydłowska i Piotr Kaczkowski. Z anteny zniknęły najbardziej rozpoznawalne audycje, m.in. "Lista przebojów Programu Trzeciego", "Minimax" czy (czasowo) "Zapraszamy do Trójki". W drugiej połowie roku - po kolejnych zmianach w kierownictwie programu - wprowadzona została nowa ramówka, złożona przede wszystkim z pasm prezenterskich.

Istotne zmiany w funkcjonowaniu Polskiego Radia zaszły po wyborach parlamentarnych w 2023 roku. W styczniu 2024 kierowanie Trójką powierzono Agnieszce Szydłowskiej, wieloletniej dziennikarce tej anteny. Nastąpiła reorganizacja zespołu, zasiliły go również kolejne osoby. W nowej ramówce, wprowadzonej w kwietniu, więcej czasu przypadło audycjom słownym i autorskim programom muzycznym.

SŁUCHALNOŚĆ

Jak wynika z badania Radio Track (Kantar Polska), w 2023 roku udział Trójki w ogólnopolskim rynku radiowym był równy 2%. W dwóch wcześniejszych latach udział w czasie słuchania wyniósł 1,9%. Począwszy od 2016 roku, słuchalność Programu 3 notowała bardzo wyraźną tendencję spadkową, osiągając kolejno: 7,8%, 6,7%, 5,7%, 5,1% i 3,8%.