PROGRAM 2

Dwójka - jesteś na miejscu

CZĘSTOTLIWOŚCI

PROGRAM

Współczesny Program II to antena o profilu muzyczno-kulturalnym. Popularyzuje muzykę klasyczną, jazz oraz folk. Ważną pozycję programu stanowią transmisje i zapisy koncertów. Dwójka prezentuje również słuchowiska, audycje edukacyjne i publicystykę (głównie kulturalną). Mniejszy nacisk kładziony jest na informację.

HISTORIA

Początki Programu II Polskiego Radia sięgają okresu międzywojennego. Wiążą się one z uruchomieniem Warszawy II - lokalnej stacji średniofalowej, kierującej program do mieszkańców stolicy i jej okolic.

Pierwsza próbna emisja datowana jest na 22 lutego 1937 roku. Oficjalna inauguracja rozgłośni nastąpiła 1 marca, regularne nadawanie rozpoczęto miesiąc później. Na program Warszawy II składały się m.in. audycje muzyczne, literackie, a także pozycje poświęcone tematyce lokalnej. Siedziba rozgłośni mieściła się przy ul. Zielnej 25. Emisję prowadzono z nadajnika na Fortach Mokotowskich.

Warszawa II była najdłużej działającą polską rozgłośnią po wybuchu II wojny światowej. Po 5 września 1939 r. nadawanie kontynuował zespół ochotników pod kierownictwem Edmunda Rudnickiego. Emisja na falach średnich trwała do 23 września, kiedy zbombardowaniu uległa warszawska elektrownia. Do końca września nadawanie kontynuowano za pośrednictwem fal krótkich.

Okres PRL to czas intensywnego rozwoju publicznej radiofonii. Na pierwsze lata powojenne przypadła odbudowa poważnie zniszczonej infrastruktury. 16 marca 1945 roku w Warszawie rozpoczęła nadawanie tzw. "Pszczółka" - radiostacja zainstalowana w wagonie kolejowym, przetransportowana do stolicy z Lublina. Już pięć miesięcy później, 19 sierpnia, uruchomiono odbudowaną długofalową stację w Raszynie. Sama "Pszczółka", zanim została ostatecznie wyłączona, jeszcze przez kilka tygodni wykorzystywana była do emisji programu lokalnego.

Właściwy początek powojennej Warszawy II datuje się na 1 grudnia 1946 roku. Pracę rozpoczęła wówczas odbudowana stacja nadawcza na Fortach Mokotowskich, emitująca od tej pory lokalny program dla stolicy.

Uruchomienie ogólnopolskiego Programu II nastąpiło 3 października 1949 roku. Zbiegło się ono w czasie z modernizacją raszyńskiej radiostacji (obiekt zyskał silniejszy nadajnik i najwyższy w Europie maszt). Nowy nadajnik zapewniał szeroki zasięg programu ogólnopolskiego (późniejszego Programu I) - zbędna stała się zatem jego retransmisja na antenie rozgłośni regionalnych. Zwolniony czas antenowy wypełniła odtąd Warszawa II, zyskując jednocześnie status ogólnopolskiego Programu II. W tym samym czasie Polskie Radio przeniosło się do nowej warszawskiej siedziby przy ul. Myśliwieckiej.

Na lata 60. przypadł początek emisji Programu II (wraz z programami lokalnymi) na falach ultrakrótkich (obok Programu III, a następnie również I).

W 1974 r. uruchomione zostało Radiowe Centrum Nadawcze w Konstantynowie koło Gąbina. Obiekt dysponował dwumegawatowym nadajnikiem oraz półfalowym masztem o wysokości 646 m - na owe czasy najwyższą konstrukcją inżynieryjną na świecie (maszt uległ zawaleniu w 1991 roku, rekord wysokości pobito dopiero w roku 2008). Nowa stacja przejęła nadawanie Programu I, zapewniając doskonały odbiór również poza granicami kraju. Przestała być zatem konieczna równoległa (monofoniczna) emisja Jedynki na falach ultrakrótkich.

W ten sposób uruchomienie stacji w Gąbinie przełożyło się na istotne zmiany w siatce częstotliwości UKF. 2 stycznia 1976 r. na dotychczasowych stereofonicznych częstotliwościach Dwójki uruchomiono nowy Program IV. Poza siecią nadajników przejął on od Dwójki również emisję programów lokalnych oraz - częściowo - charakter tej anteny. Sama Dwójka przeniosła się wówczas na monofoniczną sieć częstotliwości UKF zwolnioną przez Program I. Antena zyskała również nowy - zbliżony do współczesnego - profil programowy. Skupiała się odtąd na muzyce klasycznej i ludowej, audycjach kulturalnych i publicystycznych.

Te założenia programowe skorygowano z początkiem września 1981 roku. Dwójka zyskała wówczas charakter edukacyjny, z przewagą programów słownych. Emisję audycji muzycznych przejął Program IV.

Kolejne ważne zmiany nastąpiły krótko przed końcem stanu wojennego. 1 lipca 1983 roku - na okres wakacji - czasowo zawieszono emisję programu edukacyjnego. Dwójka nie zniknęła jednak z eteru - powróciła na częstotliwości Programu IV, przejmując jednocześnie jego ramówkę (w tym okienka programów lokalnych). Dzięki tej zmianie zachowano ciągłość w numeracji anten (formalnie nadawanie zawiesił Program IV).

Wcześniejsza, edukacyjna oferta Dwójki powróciła w eter po dwumiesięcznej przerwie - już pod szyldem Programu IV.

Do końca lat 80. na antenie Programu II obecna była zarówno muzyka klasyczna, jak i rozrywkowa. Pośród licznie prezentowanych gatunków znajdowały się m.in. pop, rock, reggae, blues oraz jazz. Audycje prowadzili m.in. Bogdan Fabiański, Marek Gaszyński, Marek Niedźwiecki czy Włodzimierz Kleszcz.

Programy rozgłośni regionalnych nadawane były na antenie Dwójki do lipca 1990 roku (następnie przeniesione do Programu IV). Emitowano je wówczas w dwóch półtoragodzinnych blokach: porannym i popołudniowym.

Obowiązującą dziś formułę programową Dwójka wprowadziła 2 kwietnia 1991 roku. Powrócono wówczas do koncepcji z połowy lat 70. Od tej pory program wypełnia muzyka klasyczna, jazzowa oraz folk. Warstwę słowną stanowią przede wszystkim audycje kulturalne, literackie oraz słuchowiska.

Przez trzy lata, począwszy od września 1997 roku, Program II nadawany był w ograniczonym wymiarze czasowym. Dwójka dzieliła wówczas antenę z Polskim Radiem Bis, swoje programy emitując w godzinach popołudniowych i nocnych. Częstotliwości Dwójki w dolnym pasmie UKF przejął Program I, którego zasięg stał się mocno ograniczony po zawaleniu się masztu w Konstantynowie (1991 r.). Współdzielelenie anten zakończyło się we wrześniu 2000 roku, kiedy Radio Bis swoją sieć nadajników odstąpiło Programowi II.

Kolejne istotne zmiany w siatce częstotliwości zaszły z końcem maja 2007 roku. Miały one na celu poszerzenie zasięgu Programu 1 - jako czołowej anteny Polskiego Radia. Dwójka utraciła wówczas część nadajników dużej mocy, w zamian pozyskując wybrane częstotliwości Jedynki i Radia Bis.

SŁUCHALNOŚĆ

Jak wynika z badania Radio Track (Kantar Polska), w 2023 roku Program 2 zanotował udział w czasie słuchania równy 0,5%. Wynik na tym poziomie utrzymywał się również w dwóch wcześniejszych latach.