PROGRAM 1

CZĘSTOTLIWOŚCI

PROGRAM

Jedynka to antena Polskiego Radia o najbardziej uniwersalnym profilu. W programie, obok informacji i publicystyki, dominują audycje kulturalne i edukacyjne. Ważną rolę na antenie odgrywają też rozrywka i sport.

Ramówka Programu 1 obejmuje m.in. stałe bloki programowe, takie jak: "Sygnały dnia", "Cztery pory roku" ("Lato z radiem"), "Muzyczna Jedynka" czy "Muzyka nocą". Pasma te, złożone zazwyczaj z krótszych audycji, obejmują różnorodne formy radiowe. Stałe miejsce w codziennej ramówce mają także magazyny ("Z kraju i ze świata", "Kronika sportowa") oraz cykl "Jedynka dzieciom".

Informacyjną warstwę programu tworzą cogodzinne "Aktualności", a także serwisy sportowe, kulturalne, ekonomiczne, wiadomości dla kierowców oraz komunikaty pogodowe. Na ofertę publicystyczną składają się m.in. reportaże, wywiady czy programy poświęcone tematyce międzynarodowej.

Treści edukacyjne prezentowane są w audycjach poradnikowych i popularnonaukowych. Jedynka nadaje również programy poświęcone różnym dziedzinom kultury i sztuki (muzyka, film, literatura).

Muzyczna oferta rozgłośni kierowana jest przede wszystkim do dojrzałego słuchacza. Na antenie dominują przeboje muzyki popularnej kilku ostatnich dekad (format AC).

HISTORIA

Czołowa antena Polskiego Radia, obecna Jedynka, rozpoczęła regularną emisję 18 kwietnia 1926 roku. Osiem miesięcy wcześniej spółka Polskie Radio (wówczas prywatne przedsiębiorstwo) uzyskała koncesję na budowę i eksploatację sieci nadawczej.

Uruchomienie dzisiejszej Jedynki poprzedziła działalność próbnej stacji Polskiego Towarzystwa Radiotechnicznego. Jej inauguracyjny program, nadany 1 lutego 1925, uznaje się za symboliczny początek polskiej radiofonii. Początkowo stacja PTR działała niezależnie od Polskiego Radia (obie spółki konkurowały ze sobą o prawo do nadawania). Po uzyskaniu koncesji - na mocy umowy zawartej pomiędzy spółkami - Polskie Radio finansowało działalność stacji PTR do czasu uruchomienia własnego programu.

Na pierwszą siedzibę warszawskiej rozgłośni Polskiego Radia wybrano gmach przy ul. Kredytowej 1. Regularne emisje, zapoczątkowane 18 kwietnia 1926, obejmowały siedem godzin programu dziennie. Nadajnik zlokalizowany na budynku PTR (ul. Narbutta) z końcem roku zastąpiła nowa stacja nadawcza o mocy 10 kW na Fortach Mokotowskich.

W maju 1929 roku rozgłośnia przeniosła się do nowej siedziby przy ul. Zielnej. Dwa lata później oficjalnie oddano do użytku radiostację w Raszynie, dysponującą wówczas najsilniejszym w Europie nadajnikiem o mocy 120 kW.

Z końcem 1928 roku na ogólnopolską antenę wprowadzono codzienne transmisje Hejnału Mariackiego z Krakowa. Nadawane do dziś, stanowią najstarszy stały element programu radiowej Jedynki. Emisję programów porannych rozpoczęto w 1933 roku. Trzy lata później zapoczątkowany został popularny cykl "Podwieczorek przed mikrofonem" - rozrywkowa audycja kontynuowana również w latach powojennych.

Upaństwowienie Polskiego Radia nastąpiło w 1936 roku. Rząd stał się wówczas właścicielem 96% akcji spółki.

Działalność Polskiego Radia przerwał wybuch II wojny światowej. Program ogólnopolski nadawany był do 7 września 1939, kiedy wysadzony został maszt radiostacji w Raszynie.

Pierwsze lata Polski Ludowej to czas dynamicznej odbudowy radiowej infrastruktury. 11 sierpnia 1944 roku nadawanie z Lublina rozpoczęła tzw. "Pszczółka" - radiostacja zainstalowana w wagonie kolejowym. Jeszcze w tym samym roku do życia powołano Przedsiębiorstwo Państwowe "Polskie Radio".

1 lutego 1945 roku wznowiono nadawanie programu z Warszawy. Początkowo emitowano go drogą kablową, następnie - od 16 marca - już za pomocą przewiezionej z Lublina radiostacji. Niespełna pół roku później, 19 sierpnia, uruchomiono odbudowaną radiostację w Raszynie. Tego samego dnia warszawska rozgłośnia otrzymała nową siedzibę w Alejach Ujazdowskich.

Przełomowy dla Polskiego Radia okazał się rok 1949. Radiostacja w Raszynie zyskała najwyższy w Europie maszt (335m) i silniejszy, uruchomiony 2 lipca, nadajnik. Jednocześnie oddano do użytku nową siedzibę rozgłośni przy ul. Myśliwieckiej. Zmiany nie ominęły również samych anten: dotychczasowy program lokalny (Warszawa II) zyskał status ogólnopolskiego Programu II. Główna antena ogólnokrajowa znana jest odtąd jako Program I.

W latach 50. swój początek miało wiele popularnych audycji Jedynki, m.in. nadawany przez pół wieku magazyn "Muzyka i aktualności" (na antenie od 1950 roku). Programy kontynuowane do dziś to m.in. Kronika sportowa (od 1954), "Z kraju i ze świata" (1955, początkowo w Programie II) oraz powieści radiowe: "Matysiakowie" (1956) i "W Jezioranach" (1960).

W lipcu 1974 roku działalność rozpoczęło Radiowe Centrum Nadawcze w Konstantynowie koło Gąbina. Obiekt wyposażono w maszt o wysokości 646 m - najwyższą konstrukcję inżynieryjną na świecie (rekord wysokości pobito dopiero w 2008 roku) - oraz nadajniki o łącznej mocy 2MW. Nowa stacja nadawcza zapewniała odbiór Programu I daleko poza granicami kraju (w zasięgu znalazła się niemal cała Europa, część Azji i Ameryki Północnej).

Lata 70. to dla Jedynki także czas istotnych zmian programowych. Na antenie zadebiutowały sztandarowe dzisiaj audycje, takie jak: "Lato z radiem" (1971), "Sygnały dnia" (1973) czy "Cztery pory roku" (1978). Ponadto, z początkiem stycznia 1975 roku, rozpoczęto całodobową emisję programu.

8 sierpnia 1991, w efekcie niewłaściwie przeprowadzanej konserwacji, runął maszt w Konstantynowie. Emisję Programu I ponownie przejęła radiostacja w Raszynie, co bardzo niekorzystnie wpłynęło na jego zasięg.

W 1997 r. - z uwagi na remont obiektu - nadawanie na falach długich zawieszono. Aby zachować ogólnopolski zasięg Jedynki, przekazano jej sieć częstotliwości Programu II w "dolnym" zakresie UKF (OIRT). Emisja w tym pasmie, planowana początkowo jako tymczasowa, trwała do końca 1999 r. (kiedy pasmo OIRT wyłączono z użytkowania).

Projektowaną od 1992 roku odbudowę masztu w Konstantynowie udaremniły protesty okolicznych mieszkańców. W efekcie zapadła decyzja o budowie nowego obiektu w Solcu Kujawskim, którego otwarcie nastąpiło 3 września 1999 roku. Od tej pory Program I ponownie słyszalny jest na obszarze całego kraju za pośrednictwem fal długich.

Od połowy lat 90. budowana była również sieć częstotliwości Jedynki w górnym pasmie UKF (CCIR). Obecny zasięg (ponad 90% ludności kraju) osiągnięto dopiero w maju 2007 r. Przeprowadzono wówczas reorganizację sieci, w wyniku której Program 1 pozyskał nadajniki dużej mocy należące wcześniej do Dwójki i Radia Bis.

SŁUCHALNOŚĆ

Jak wynika z badania Radio Track (Kantar Polska), w 2023 roku udział Programu 1 w ogólnopolskim rynku radiowym wyniósł 5,1%. Rok wcześniej udział w czasie słuchania był równy 5%, a w 2021 roku - 4,7%.